Het sociologische fenomeen dat we ‘downshifting’ noemen past in de groeiende behoefte aan meer zingeving in het werk. Downshifting is allang niet alleen meer voorbehouden aan mensen die richting hun pensioen gaan. Steeds meer goedbetaalde managers, consultants, ambtenaren, juristen stappen uit de
‘rat race’ en gaan (deeltijd) werken als bakker, fietskoerier, vrachtwagenchauffeur, kapper, lerares. Downshifting past in de behoefte van mensen om een concretere bijdrage te leveren aan de samenleving.
Downshifting betekent dat je bewust een veeleisende, goedbetaalde functie verruilt voor een eenvoudiger, rustiger of zinvolle werk. Ook als dat betekent dat je minder gaat verdienen. Wat meestal het geval is. Hoe sterk deze tendens is, is niet eenvoudig in cijfers uit te drukken. TNO (2023) meldt dat 32% van de werknemers in Nederland zegt overgekwalificeerd te zijn voor het werk dat ze doen.* Zij gingen reeds de psychologische drempel over die veel mensen voelen als ze overwegen te downshiften. Downshifters geven aan dat zij vaker dan voorheen verantwoording moeten afleggen voor de ommezwaai naar praktisch werk dat onder hun opleidingsniveau is.
‘Het moeten verantwoorden’ is één van de nadelen die mensen noemen die een goedbetaalde baan inruilde voor meer voldoening en meer vrijheid. Maar de voordelen overstijgen schijnbaar de
nadelen. Downshifters ervaren vaak ...
- meer vrijheid en meer rust
- meer echt menselijk contact
- meer waardevolle momenten gedurende de dag
- echt een verschil te kunnen maken
- minder stress en meer mentale rust
- meer voldoening in het leven
- meer trots over wat ze doen
- vaker buiten en minder achter een scherm zitten
Al deze voordelen wegen voor een toenemende groep mensen op tegen minder inkomsten en minder maatschappelijke status.
Wie wil downshiften doet er goed aan voorwerk te doen:
1) Ken jezelf | Doe zelfonderzoek en breng je belangrijkste waarden, drijfveren en
kwaliteiten in kaart. Ken je innerlijk kompas! Zoek hulp als je voelt dat dat
nodig is.
2) Tel je kwartjes | Breng je financiën in kaart. Wat heb je al gespaard? En
wat heb je nodig om in je levensonderhoud te kunnen voorzien. Nu en in de
toekomst; voor jou en jouw partner en (klein)kinderen.
3) Ken de markt | Zorg dat je weet wat je nodig hebt en waar en bij wie je moet zijn om werk
te maken van het werk dat je wilt gaan doen.
4) Betrek je netwerk | Bespreek je wensen en plannen met de mensen om je heen. Weet wat zij (vooral direct betrokkenen) van jou nodig hebben in deze beweging en welke steun zij jou kunnen bieden.
5) Spreek je uit | Tell it like it is. Je weet nooit hoe een koe een haas vangt. Daarbij kan jouw
verlangen anderen inspireren zichzelf te bevragen.
6) Zoek een coach | Als je hulp nodig hebt kan bijvoorbeeld een loopbaancoach helpen. Een life coach of transformatiecoach kan je ondersteunen bij het goed richten en volgen van je innerlijk kompas en ware verlangens.
*TNO (2022) Onderzoeksrapport 'Eens een slechte match, altijd een slechte match'